حسن انوری

دکتر حسن انوری در ۱۰ اسفندماه ۱۳۱۲ در تکاب چشم به جهان گشود. تحصیلات دورۀ ابتدایی را در زادگاهش گذراند. با دریافت گواهی ششم دبستان شروع به تدریس کرد و در سال ۱۳۳۳ به استخدام رسمی ادارۀ فرهنگ (آموزش و پرورش) درآمد. در سال ۱۳۳۵ به تبریز رفت و دیپلم ادبی گرفت. سپس در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز پذیرفته شد و در ۱۳۴۰ از آنجا فارغ‌التحصیل شد و در همان سال خود را به تهران منتقل کرد.

وی از سال ۱۳۴۱ به جمع مؤلفان لغت‌نامۀ دهخدا پیوست و تا سال ۱۳۵۶ تألیف و تدوین بخش‌هایی از حرف «الف» (ام – انسحاب / انسحاج – ای‌یون <مشترک>)، حرف «ب» (بختیار – برآمدگی <مشترک>)، حرف «ر» (رودگران – روشن‌روان <مشترک>)، حرف «ک» (کف – کلمبه <مشترک>)، حرف «م» (موفق شدن – مویینه‌فروش <مشترک> / مهم – می‌ینز <مشترک>) و حرف «ی» (ی – یافتجه <مشترک> / یافتن – یعافیر <مشترک>) لغت‌نامه را به انجام رساند.

انوری در ۱۳۴۴ به دورۀ فوق‌لیسانس زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران راه یافت و در پی آن در ۱۳۴۶ در دورۀ دکتری پذیرفته شد و در ۱۳۵۱ از پایان‌نامۀ دکتری‌اش با عنوان «اصطلاحات دیوانی در دورۀ غزنوی و سلجوقی» به راهنمایی دکتر حسن مینوچهر دفاع کرد. او سال‌ها در دانشگاه تربیت معلم مشغول به تدریس بود و با سازمان کتاب‌های درسی ایران نیز همکاری می‌کرد و حاصل این همکاری بیست‌وسه جلد کتاب درسی بود.

او در سال ۱۳۵۹ دوباره به مؤسسۀ لغت‌نامه بازگشت و به تألیف لغت‌نامۀ بزرگ فارسی مشغول شد و تا ۱۳۷۳ بخش‌هایی از «الف» (ال – امسالین) را تألیف کرد. در ۱۳۷۳ گروهی گرد آورد و تألیف فرهنگ بزرگ سخن را آغاز کرد. این فرهنگ در سال ۱۳۸۱ به پایان رسید. از آن پس فرهنگ‌های دیگری بر پایۀ فرهنگ بزرگ سخن تألیف کرد. او در سال ۱۳۷۸ به‌عنوان چهرۀ ماندگار برگزیده شد و در سال ۱۳۸۲ عضو پیوستۀ فرهنگستان و زبان و ادب فارسی شد.

حسن انوری از ۱۳۹۱، پس از درگذشت دوست و همکار دیرینش، زنده‌یاد حسن احمدی گیوی، مجدداً به مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا بازگشت تا جای او خالی نماند و از آن پس تألیف بخش‌هایی از حرف «ب» لغت‌نامۀ بزرگ فارسی را به دست گرفت.

از آثار او

• بخش‌هایی از لغت‌نامۀ دهخدا: ۶۸۶ صفحه

• اصطلاحات دیوانی دورۀ غزنوی و سلجوقی

• سخن و اندیشه (با همکاری علی‌اصغر خبره‌زاده)

• رزم‌نامۀ رستم و اسفندیار (با همکاری جعفر شعار)

• غم‌نامۀ رستم و سهراب (با همکاری جعفر شعار)

• گزیدۀ اشعار رودکی (با همکاری جعفر شعار)

• دستور زبان فارسی ۱ و۲ (با همکاری حسن احمدی گیوی)

• یک قصه بیش نیست (ملاحظاتی دربارۀ شعر حافظ و اندیشه‌های او)

• نصاب‌الصبیان

• صدای سخن عشق (گزیدۀ غزلیات حافظ)

• بخش‌هایی از لغت‌نامۀ بزرگ فارسی: ۲۱۱ صفحه

• سرپرستی فرهنگ بزرگ سخن و دیگر فرهنگ‌های سخن

• شوریدۀ بی‌قرار (دربارۀ سعدی)

• کلک خیال‌انگیز (فرهنگ بسامدی دیوان حافظ) (با همکاری احمد و فاطمه معین‌الدینی) 

در این قسمت می‌توانید صفحۀ ویکی‌پدیای حسن انوری را مشاهده کنید.