جلال‌الدین همایی
استاد جلال‌الدین همایی در ۱۳ دی‌ماه ۱۲۷۸ش. در اصفهان زاده شد. پدرش، میرزا ابوالقاسم محمدنصیر، متخلص به «طرب» و پدربزرگش، محمدرضا قلی‌خان، متخلص به «هما» و معروف به همای شیرازی بود که از سال ۱۲۵۹ق. در اصفهان ساکن شده بود. جلال‌الدین از خُردسالی پیش پدر و مادر خواندن قرآن و گلستان و اشعار حافظ را فراگرفت و سپس به مکتب‌خانه رفت. در ۱۲۸۷ ش. نخست در مدرسۀ حقایق و سپس در مدرسۀ قدسیه به تحصیل پرداخت. در ۱۲۸۹ در کنار تحصیل علوم جدید، برای درس طلبگی به مدرسۀ دینی نیم‌آورد رفت و بیست سال مقیم حجره‌ای در آن مدرسه شد و به تحصیل علوم قدیم و دینی پرداخت تا اینکه از سوی مراجع تقلید اجازۀ اجتهاد و روایت یافت و بر علومی مانند هیأت و نجوم و اسطرلاب و استخراج تقویم و ریاضی جدید و طبّ قدیم نیز تسلّط یافت. او در تمام این سال‌ها به تدریس سطوح پایین‌تر از خود نیز اشتغال داشت و از راه کتابت گذران زندگی می‌کرد. در ۱۳۰۷ به استخدام رسمی وزارت معارف (فرهنگ) درآمد و برای تدریس به تبریز فرستاده شد و در همان جا در سال ۱۳۰۸ از لباس روحانیت بیرون آمد. در ۱۳۱۰ به تهران منتقل شد و معلم مدرسۀ دارالفنون و شرف مظفری شد و پس از آن در دانشسرای عالی و دانشکده‌های حقوق و ادبیات به تدریس پرداخت.
همایی در سال‌های ۱۳۱۹ تا ۱۳۲۰ از سوی وزارت معارف مأمور به همکاری با دهخدا شد و در تنظیم بخشی از حرف «الف» و تهیۀ مطالب و تراجم احوال لغت‌نامه با او همکاری کرد. او در سال ۱۳۴۵ به درخواست خود بازنشسته شد ولی چون در ۱۳۵۵ درجۀ استادممتازی یافت، همچنان تا سال‌ها به تدریس ادامه داد. همایی شعر می‌سرود و «سنا» تخلص می‌کرد.
زنده‌یاد جلال همایی در ۲۸ تیرماه ۱۳۵۹ در تهران درگذشت و در تخت پولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
از آثار او
-
تاریخ ادبیات ایران
-
و لدنامه (مثنوی ولدی) (تصحیح)
-
التفهیم لاوائل صناعة التنجیم (تصحیح)
-
نصیحةالملوک (تصحیح)
-
غزالی‌نامه (شرح حال امام محمد غزالی)
-
مصباح‌الهدایة و مفتاح‌الکفایة (تصحیح)
-
کنوزالمعزمین (تصحیح)
-
معیارالعقول (تصحیح)
-
فنون بلاغت و صناعت ادبی
-
دیوان عثمان مختاری (تصحیح)
-
طربخانه (مجموعۀ رباعیات منسوب به خیام) (تصحیح)
-
تفسیر مثنوی مولوی (تفسیر داستان دز هوش‌ربا)
-
دیوان طرب (همای شیرازی)
-
برگزیدۀ دیوان سه شاعر اصفهان (عنقا، سها، طرب)
-
خیامی‌نامه
-
ابوریحان بیرونی: اختراعات و اکتشافات و فن نجوم
-
مولوی‌نامه (مولوی چه می گوید)
-
مختاری‌نامه (شرح احوال و بررسی تاریخ عصر عثمان مختاری)
-
تاریخ علوم اسلامی
-
دیوان سنا
-
تاریخ اصفهان: هنر و هنرمندان (به کوشش ماهدخت همایی)
-
تاریخ اصفهان: تکایا و مقابر
-
تاریخ اصفهان: سلسلۀ سادات و مشجّرات و مسطّحات (به کوشش ماهدخت همایی)
-
تاریخ اصفهان: ابنیه و عمارات (به کوشش ماهدخت همایی)
-
تاریخ اصفهان: حوادث و حکام و سلاطین (به کوشش ماهدخت همایی)
-
تاریخ اصفهان: رجال و دانشمندان (به کوشش ماهدخت همایی)
-
تاریخ اصفهان: جغرافیای اصفهان (به کوشش ماهدخت همایی)
در این قسمت می‌توانید صفحۀ ویکی‌پدیای جلال‌الدین همایی را مشاهده کنید.