واژه‌شناسی - ۴۸

یک فنجان واژه‌شناسی - ۴۸
بهروز صفرزاده
...................................................
گمرک
واژۀ «گمرک»، چند قرن قبل، از ترکیِ عثمانی واردِ فارسی شده‌است. در ترکیِ استانبولی gümrük و در ترکیِ آذربایجانی gömrük گفته می‌شود. خودِ ترکیِ عثمانی این واژه را از یکی از زبان‌های اروپایی، دقیقاً معلوم نیست کدام زبان، گرفته‌بود.  قدرِ مسلم این‌که آن واژۀ اروپایی با واژۀ انگلیسیِ commerce، به معنیِ تجارت و داد و ستد، هم‌ریشه بوده‌است.
در عربی «جُمرُک» (جمعِ مکسّرش: جَمارِک) گفته می‌شود که تلفظِ عربیِ همان واژۀ ترکیِ «گمرک» است.
...................................................
پی‌نوشت: «یک فنجان واژه‌شناسی» سلسله یادداشت‌هایی است که به کالبدشکافیِ برخی واژه‌های رایج در فارسی می‌پردازد و چند و چونِ پیدایش و تحولِ آن‌ها را می‌کاود. این یادداشت‌ها را آقای بهروز صفرزاده، از اعضای هیئتِ مؤلفانِ مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا، نوشته و هر هفته یکی از آن‌ها در وب‌گاه و شبکه‌های اجتماعیِ مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا منتشر می‌شود. امیدواریم هر فنجان از این واژه‌شناسی به کامتان گوارا باشد.